Madeira is een Portugese eilandengroep midden in de Atlantische Oceaan met Funchal als hoofdstad. Hoewel madeira in het Portugees ‘hout’ betekent, is het hoofdeiland vooral beroemd om de bloemenpracht die er het hele jaar door te bewonderen valt. In de vijftiende eeuw waren de ontdekkingsreizigers vooral onder de indruk van de dichte bossen, vandaar de naam ‘hout’. Madeira is een geweldige bestemming voor een actieve vakantie in de prachtige natuur: steile kliffen langs de kust en ruige, weelderig begroeide bergen in het binnenland. Het eiland heeft slechts vier zandstrandjes (waarvan twee kunstmatig) en is dus geen bestemming voor zonaanbidders. Toch kun je aan het strand liggen als je met je gehuurde auto naar het buureiland Porto Santo gaat. Daarover later meer.
Madeira is bij uitstek geschikt voor een roadtrip met een huurauto. Het eiland is weliswaar niet groot, maar vanwege de kronkelige wegen door het bergachtige binnenland ben je relatief lang onderweg naar de verschillende bezienswaardigheden. Om die reden kun je beter een rondreis maken over Madeira dan vanuit één standplaats dagtochten ondernemen. In dat laatste geval ben je erg veel tijd kwijt aan de heen‑ en terugreizen en zit je dus meer in je huurauto dan nodig is.
Een rondreis op Madeira betekent dat je zelf ook heel actief zult zijn, want er zijn onnoemelijk veel wandelpaden naar adembenemende uitzichten, watervallen en verborgen wildernis. Om nog maar te zwijgen van alle andere activiteiten op Madeira, zoals vissen, zeilen, snorkelen, duiken, abseilen, kajakken en zwemmen. Bedenk dat veel startpunten van wandelingen niet bereikbaar zijn met het openbaar vervoer. Dat geldt ook voor veel van de dramatische uitzichtpunten. Met een huurauto ben je bovendien lekker flexibel en dat is met het wisselende weer op Madeira wel zo fijn. Op een bewolkte dag ga je niet naar een hoog uitkijkpunt rijden, maar als de volgende dag zonnig is wel.
Eerst een stukje over het rijden met een huurauto op Madeira. Je hoort en leest nogal eens verhalen dat rijden over de bochtige wegen vermoeiend, stressvol en zelfs gevaarlijk zou zijn. Dat is een tikje overdreven. Natuurlijk zijn veel wegen op het bergachtige Madeira kronkelig en soms behoorlijk steil, maar ze worden goed onderhouden en de bewegwijzering is ook prima. Een beetje ervaring met rijden in de bergen komt wel van pas, maar als je die niet hebt, zul je merken dat rijden op het eiland gauw genoeg went. Je moet alleen niet bang zijn om door tunnels te rijden, want daar zijn er heel veel van. Negen van de tien langste tunnels in Portugal vind je op Madeira.
De belangrijkste (en dus drukste) weg is de Via Rápida 1 (VR1), een snelweg die dankzij bruggen, viaducten en tunnels behoorlijk recht en vlak is. Het zal je niet verbazen dat deze weg in de buurt ligt van de hoofdstad Funchal. Naar het westen loopt deze snelweg naar Ribeira Brava, naar het noordoosten via Caniço, de luchthaven van Madeira en Machico naar Caniçal. Andere hoofdwegen worden Via Expresso (VE) genoemd. De VE1 en VE2 lopen langs de noordkust, de VE3 langs de zuidwestkust. Samen met de VR1 vormen deze wegen bijna een rondweg langs de hele kust van Madeira. Alleen in het uiterste westen ben je aangewezen op een kronkelige regionale weg. De VE4 loopt dwars over het eiland en vormt een verbinding tussen de noord‑ en zuidkust (van São Vicente naar Ribeira Brava). Deze weg loopt door diepe valleien, maar ook door de Túnel da Encumeada, met ruim drie kilometer de langste tunnel op het eiland.
Het vliegveld van Madeira is vernoemd naar de beroemdste zoon van het eiland, Christiano Ronaldo, en ligt ingeklemd tussen de oude stadjes Santa Cruz en Machico. Dat laatste stadje is verreweg het leukst, dus daar beginnen we onze rondreis over Madeira. Wat meteen opvalt in het gezellige, oude centrum zijn de monumentale bomen, onder meer rond het kerkje Igreja Matriz. Dat kerkje werd herbouwd in de achttiende eeuw, wat goed te zien is aan het barokke interieur. Twee zijkapellen zijn in hun oorspronkelijke vorm (vijftiende eeuw) bewaard gebleven. In het verleden werd Madeira veelvuldig aangevallen door piraten en daarom werden op het hele eiland forten gebouwd. Het driehoekige fort in Machico is vrij klein en huisvest tegenwoordig het toerismebureau.
Vlak bij het stadje ligt het uitkijkplatform Miradouro do Pico do Facho. Je hebt hier mooi uitzicht op onder meer Ponta de São Lourenço en de aankomende en vertrekkende vliegtuigen op de luchthaven. Ten westen van Machico is nog een ander fraai uitkijkpunt dat hoger ligt: Miradouro dos Ingleses.
Vanuit Machico rijd je met een huurauto in een kwartiertje naar het beginpunt van het wandelpad Vereda da Ponta de São Lourenço over een smal schiereiland met vulkanische rotsformaties. Het vrij kale landschap is volstrekt anders dan de rest van Madeira. Tijdens de wandeling heb je fantastisch uitzicht op de zee ten noorden en ten zuiden van de landtong. Er zijn aftakkingen van het hoofdpad naar plaatsen met mooi uitzicht op de bijna verticale kliffenkust. Met een beetje geluk zie je monniksrobben, die hun thuisbasis hebben op de onbewoonde eilandjes Ilhas Desertas. Als het zeewater niet te wild is, kun je op diverse plekken zwemmen of snorkelen. De volledige wandeling, inclusief een rondje door het reservaat aan het einde, duurt enkele uren, dus neem voldoende eten en drinken mee. De klim naar Miradouro Ponta do Furado is nogal inspannend, maar je wordt beloond met een fraai vergezicht. Vanaf de parkeerplaats kun je afdalen naar Praínha, een zwart zandstrandje. Hoe later op de dag, hoe drukker de parkeerplaats wordt, dus we raden je aan vroeg te beginnen aan de rondwandeling over het schiereiland, zodat er nog plaats is voor je huurauto.
Het is zo’n twintig kilometer rijden van Machico naar Santana, maar leg die afstand niet in één keer af. Als je van bochtenwerk houdt kies je niet voor de snelste weg, maar voor de mooiste, via de ER108. Je zou bijna elke honderd meter wel willen stoppen, zó mooi is die route. Vanaf Miradouro da Portela zie je al de enorme en imposante rots, Penha d’Águia (Adelaarsnest), die de twee dorpjes Porto da Cruz en Faial van elkaar scheidt. Eenmaal in Porto da Cruz kun je de huurauto parkeren bij de Caminho da Rochinha om die rots te beklimmen. Het is een behoorlijk steile en soms glibberige klim, dus je moet wel fit zijn!
Een gemakkelijker te bereiken uitkijkpunt is Miradouro do Guindaste, iets verderop. Je parkeert je gehuurde auto vlak bij een uitstekende rots, waar je fantastisch uitzicht hebt op de steile kliffen, waaronder die van het Adelaarsnest. Nog niet genoeg van mooie uitzichten? Rijd dan als het helder weer is naar Ribeiro Frio in het binnenland. Vanaf de parkeerplaats is het nog geen anderhalve kilometer lopen door dichte laurierbossen naar het Miradouro dos Balcões. Daar word je getrakteerd op fantastisch uitzicht op spitse bergtoppen, de picos. De route loopt langs het irrigatiekanaaltje Levada da Serra do Faial. Er zijn heel veel van die kanaaltjes op Madeira – in totaal zo’n tweeduizend kilometer – waarlangs je prachtige wandelingen kunt maken. Zo kun je vanuit Ribeiro Frio ook lopen langs de Levada do Furado.
Santana staat bekend om zijn casas típicas, traditionele huisjes met steile, driehoekige rieten daken tot aan de grond, scharlakenrode deuren en ramen met blauwe kozijnen. In het centrum van Santana staan replica’s, maar elders in de gemeente zijn hier en daar nog originele strohuisjes (casas de colmo) te vinden. Die huisjes zijn niet de enige reden om Santana te bezoeken. In het dorpje begint namelijk de weg naar de Pico Ruivo, een klassieke bergbeklimming op Madeira. Rijd met je huurauto over de ER218 naar de parkeerplaats Achada do Teixeira en klim vervolgens nog bijna drie kilometer naar de hoogste bergtop van Madeira (1862 meter). Er loopt een (veeleisende en lange) wandelroute naar de andere top in de buurt, Pico do Areeiro, maar die kun je ook apart beklimmen vanaf de parkeerplaats bij Miradouro do Juncal.
Een andere aanrader is de wandeltocht naar de waterval Caldeirão Verde, die start in het Parque Florestal das Queimadas op een kwartiertje rijden van Santana. Vergeet niet een zaklantaarn mee te nemen, want het wandelpad door dichte bossen loopt door vijf tunnels. De waterval (in het Nederlands: Groene Ketel) stort zich langs een dicht bemoste rotsmuur 110 meter naar beneden. Deze wandeling is erg populair, dus ga vroeg op pad met je huurauto om de grootste drukte te vermijden. Ook minder druk is het als je door een diepe kloof twee kilometer verder loopt naar de verschillende watervallen van Caldeirão do Inferno. De laatste kilometer is nogal steil, maar er is een trap.
Voordat je verder langs de kust rijdt, raden we je aan een tochtje te maken naar het binnenland. Hierboven noemden we al de VE4 die van São Vicente naar het zuiden loopt, maar veel leuker en mooier is de ER228. Dat was vroeger de belangrijkste weg tussen het noorden en het zuiden van Madeira. De kronkelige weg is daardoor breed genoeg en is ook uitstekend onderhouden. Je zult weinig haastige bewoners tegenkomen, want die kiezen voor de moderne noord-zuidverbinding. Er zijn onderweg genoeg mogelijkheden om je huurauto even stil te zetten en volop te genieten van de natuurlijke omgeving en het uitzicht. Zo heb je vlak voor het dorp Serra de Áqua de Miradouro da Terra Grande, waar je een panoramisch uitzicht hebt op de vallei en de bergen eromheen.
Het dorpje São Vicente ligt in een prachtige omgeving, maar de grootste aantrekkingskracht, de indrukwekkende vulkanische grotten, zijn niet te bezoeken. Na een aardbeving in 2020 werden de grotten gesloten, omdat ze onveilig waren. Sindsdien is een heropening herhaalde malen uitgesteld en het is onduidelijk of de Gruta de São Vicente ooit weer open gaan.
Je kunt een mooie wandeling maken vlak langs de kustlijn over de oude weg (Antigo Traçado) die São Vicente met het zwarte zandstrand van Seixal verbindt. Auto’s zijn op die smalle weg niet meer toegestaan, dus het is er lekker rustig. Aan de ene kant beukt de Atlantische Oceaan op de kust, aan de andere kant zijn steile bergwanden. Onderweg heb je bij Miradouro do Véu da Noiva uitzicht op een waterval die in zee stort. De weg is hier en daar bedekt met mos (zeker in de tunnels) en kan daardoor glibberig zijn, dus trek schoenen met een goed profiel aan.
Er zijn heel goede mogelijkheden voor canyoning in de buurt van São Vicente. Veel abseilroutes zijn wel voor gevorderden, zoals de afdaling langs de waterval Água d’Alto, pal langs de kustweg.
Op weg naar Porto Moniz op de noordwestpunt van het eiland zie je vanaf de weg grillige rotsen in zee. Om die goed te bekijken moet je de huurauto even stilzetten in Ribeira da Janela. Een trapje door een gat in de rotsen brengt je naar het keienstrand, waar je een mooi uitzicht hebt op deze wonderlijke uit zee oprijzende ilhéus.
De beroemdste natuurlijke zwembaden van Madeira vind je in Porto Moniz. De poelen Velhas zijn echt natuurlijk, de Piscinas Naturais do Porto Moniz zijn aangepast met treetjes en zonder scherpe punten, zodat ze geschikt zijn voor kinderen. Het kan er wel erg druk zijn, vooral in de zomermaanden.
Porto Moniz is weinig aantrekkelijk, omdat er niet veel over is van het oorspronkelijke dorpje, maar het is wel een prima uitvalsbasis om de wilde westkust van Madeira te ontdekken. Daarvoor is een huurauto absoluut noodzakelijk. Even ten zuiden van het dorp heb je vanaf de Miradouro da Santinha een mooi uitzicht. Rijd verder naar Achadas da Cruz voor een ritje in een van de spectaculaire kabelbanen van het eiland, die steil langs de rotskust lopen. Madeira heeft maar liefst zeven zogeheten teleféricos, die werden aangelegd om de laaggelegen en vruchtbare fajãs (landbouwgronden) te kunnen bereiken. Deze kabelbaan aan de westkust, naar Fajã da Quebrada Nova, wordt minder druk door toeristen bezocht dan de kabelbanen aan de zuidkust. Vanuit de cabine heb je een uitzicht dat je nooit meer vergeet.
Het Parque Florestal do Fanal kun je met een huurauto vanuit Porto Moniz in twintig minuten bereiken. Dit eeuwenoude laurierbos staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO en bestaat uit grillig gevormde bomen, bedekt met mossen. Vooral bij mist ervaar je de mysterieuze sfeer van het bos en kun je sprookjesachtige plaatjes schieten. Doordat dit bos op 1150 meter hoogte ligt, is het er vaak mistig, maar niet altijd. Check de weersverwachting en kijk naar de bergen op Madeira. Als die omgeven worden door wolken is er grote kans dat het mistig is in het bos van Fanal.
Vanaf Porto Maniz rijd je met je huurauto langs de westkust over de heerlijk kronkelende ER101. Onderweg kun je naar diverse uitkijkpunten rijden, onder meer naar Garganta Funda, de hoogste waterval (140 meter) op het eiland, en de vuurtoren van Ponta do Pargo. De zuidwestkust is het surfparadijs van Madeira met de beste condities in de wintermaanden (van december tot maart). De golven kunnen dan vijftien meter hoog worden, vooral in de buurt van die vuurtoren. Ook Fajã da Ovelha en Paúl do Mar zijn populaire spots onder surfers.
Veel bezoekers van Madeira boeken in Funchal een boottocht voor het spotten van dolfijnen en walvissen, maar wist je dat dit ook vanuit Calheta kan? Het is alleen de vraag voor welke soort boot je kiest: een ribboot of een catamaran. Die laatste vaart heel rustig en je kunt op netten die boven het water zijn gespannen lekker relaxen. Een rib (rigid inflatable boat) vaart veel sneller en is door het gebonk op de golven minder comfortabel. Welke je ook kiest, voor de zuidkust van Madeira heb je bijna honderd procent kans dolfijnen tegen te komen. Het is bijzonder indrukwekkend om grote scholen tuimelaars te zien jagen op vis. Walvissen laten zich minder zien, de grootste kans daarop is in de maanden tussen april en oktober.
Calheta is het startpunt voor een van de populairste wandelroutes op Madeira: Levada das 25 Fontes e Risco. Je kunt parkeren langs de ER105, op ongeveer een kwartier rijden van Calheta. Ook voor deze route geldt weer: begin er vroeg aan om de honderden mensen te ontlopen die een georganiseerde tour hebben geboekt. Dit is een van de redenen waarom het loont op Madeira een auto te huren! Het is een vrij gemakkelijke route met wat stijgingen en dalingen, maar niets bijzonders. Wel moet je er rekening mee houden dat je eerst gemakkelijk afdaalt, maar dat je op de terugweg naar boven moet lopen. Onderweg door het dichte bos zie je al enkele watervallen, maar het doel is de waterval waaraan de route zijn naam ontleent en die bestaat uit 25 verschillende stromen water. Het contrast tussen de waterstromen en de rotsen en het intense groen van de vegetatie creëren een uniek landschap. Halverwege de route is er een aftakking naar de honderd meter hoge waterval Risco.
Als je geïnteresseerd bent in de geschiedenis van Madeira en hoe de bewoners er in vroeger tijden leefden, mag je het kleine maar interessante Museu Etnográfico in Ribeira Brava niet overslaan. Je leert veel over hoe de eilandbewoners leefden en hun geld verdienden met visserij, landbouw, vlechtwerk en wijnbouw. Voor de meeste inwoners was het leven destijds zwaar, in scherp contrast met de levenswijze van rijke Britten, die al in de achttiende eeuw Madeira ontdekten als vakantiebestemming of als tussenstop op weg naar hun koloniën.
Even verder naar het oosten ligt Câmara de Lobos, dat je een voorstadje van Funchal zou kunnen noemen. De grootste attractie is de Cabo Girão Skywalk, op 580 meter boven zee. Dit is een van de hoogste zeekliffen van Europa en zeker geen uitje voor mensen met hoogtevrees. Door de glazen vloer kijk je naar de zee en de fajãs ruim een halve kilometer lager. ’s Avonds biedt de skywalk een betoverend uitzicht op de zonsondergang en de glinsterende oceaan.
Bijna aan het einde van de rondreis kom je aan in Funchal, de hoofdstad van Madeira waar je gemakkelijk meerdere dagen kunt doorbrengen. Maar lever je huurauto nog niet in, want sommige van de mooiste bezienswaardigheden liggen buiten de stad. En ook in Funchal zelf is het soms beter de auto te nemen, vanwege de behoorlijk steile wegen, bijvoorbeeld naar de prachtige Jardim Botânico. Het oude stadscentrum is heel gezellig, maar helaas is de Mercado dos Lavradores (boerenmarkt) verworden tot een toeristenval, waar de prijzen drie tot vier keer hoger liggen dan normaal. Leuk om doorheen te lopen, maar niet om iets te kopen.
In een van de oudste straten van de stad, Rua de Santa Maria, zijn veel deuren en muren opgevrolijkt met kleurrijke schilderingen. Het museum Quinta das Cruzes heeft een indrukwekkende verzameling kunst, keramiek, sieraden en antiek in een villa uit de achttiende eeuw met weelderige tuinen. Het Fortaleza de São João Baptista torent hoog boven de stad uit, maar er is niet zo veel te zien. Wel geniet je er van een magnifiek uitzicht. Een nog hoger uitzicht heb je vanaf Monte, dat je kunt bereiken met de kabelbaan vanuit het stadscentrum. In de Jardim Tropical zie je prachtige bloemen, planten en eeuwenoude bomen, waaronder exotische soorten.
Voor een dagtochtje vanuit Funchal rijd je met je huurauto over de ER103 naar het noorden. Ga even van de weg af om bij Terreiro da Luta te genieten van het uitzicht over de hoofdstad. Je bent dan aan de rand van het Parque Ecológico do Funchal. Waar het elders op Madeira nogal eens druk kan zijn, trekt dit natuurgebied maar weinig toeristen, omdat de wandelpaden behoorlijk uitdagend zijn. Toch zijn er ook enkele makkelijke routes, laat je goed informeren bij het bezoekerscentrum dat pal langs de hoofdweg ligt. Een andere mogelijkheid om de minder bekende delen van het park te ontdekken is door een canyoning tour te boeken.
De rit naar het dorpje Curral das Freiras (Nonnenvallei) is alleen voor mensen die zich achter het stuur volkomen op hun gemak voelen als ze over een bochtige, steile en smalle weg rijden. Als je daar niet aan voldoet kun je misschien beter de huurauto een dagje laten staan en de bus nemen. Die buschauffeurs op Madeira zijn ware stuurkunstenaars! Er is in Curral overigens vrijwel niets te doen en er wonen allang geen nonnen meer, maar die zusters hadden wel een neus voor natuurlijke schoonheid. Het dorpje ligt tussen bijna loodrechte rotswanden in de krater van een uitgedoofde vulkaan. Vanaf het uitzichtpunt Eira do Serrado kun je via een behoorlijk steil pad naar het dorp afdalen.
Het eiland Porto Santo ligt ongeveer veertig kilometer ten noordoosten van Madeira en je kunt je huurauto op de ferry meenemen. Porto Santo is een volstrekt ander eiland dan Madeira met een eigen charme: veel droger en met een negen kilometer lang zandstrand langs de zuidkust. Dat is dan ook meteen de grootste aantrekkingskracht, maar als je een auto hebt gehuurd kun je nog meer zien. Bijvoorbeeld de intrigerende vormen van de zandduinen aan de noordkust en de natuurlijke zwempoelen bij Porto das Salemas. Voor een wandeling naar het hoogste punt van het eiland, Pico do Facho (516 meter) parkeer je de huurauto bij het hek dat de weg naar het radarstation op de top afsluit. Je kunt langs die weg gemakkelijk naar boven lopen. Of je loopt naar het op een na hoogste punt, Pico Castelo (437 meter) dat er vlak naast ligt. Voor de kust van Porto Santo kun je duiken naar twee scheepswrakken die er expres zijn afgezonken om een kunstmatig rif te vormen.
Madeira kent enorm veel wandelpaden, maar soms wordt (een deel van) een route afgesloten. Dit kan om verschillende redenen gebeuren, bijvoorbeeld vanwege uiterst slecht weer of bosbranden. Negeer zo’n verbod nooit, want je loopt kans op een hoge boete als je toch over het pad loopt. Op de website van het instituut voor bos‑ en natuurbeheer ICFN kun je zien welke paden open en (gedeeltelijk) gesloten zijn.
Of je nu een auto wilt huren meteen bij aankomst op de luchthaven of in de hoofdstad Funchal, wacht niet tot je op Madeira bent aangekomen, want dan kom je van een koude kermis thuis. Het aanbod van huurauto’s op Madeira is groot, maar de vraag is zo mogelijk nog groter. Grote kans dus dat er geen huurauto meer beschikbaar is, als je denkt die te kunnen regelen op het eiland zelf. Of in ieder geval geen auto die voldoet aan jouw wensen of budget. Houd er ook rekening mee dat Madeira het hele jaar door toeristen trekt. Kortom, als je een auto wilt huren op Madeira, reserveer die van tevoren online. Je kunt dan bovendien rustig de verschillende aanbieders met elkaar vergelijken.
Welke verzekeringen kies ik, hoe zit het met borg? Lees onze artikelen met handige informatie en tips. Zo kies je de juiste huurauto.