Auto huren Cyprus

Op het kruispunt van Europa, Azië en Afrika ligt het prachtige eiland Cyprus in de Middellandse Zee. Het staat bekend om zijn warme klimaat, rijke geschiedenis en gevarieerde landschap. Het eiland is verdeeld in een Turks sprekend deel (het noorden) en een groter Grieks sprekend deel (het zuiden). Als je van stranden en het nachtleven houdt, bezoek dan Ayia Napa of Limassol in het zuiden. De stranden in het noorden zijn over het algemeen wat rustiger. Voor geschiedenis en cultuur kun je onder meer Paphos en Larnaca (in het zuiden) of Girne en Gazimağusa (in het noorden) verkennen. In het noorden liggen de bergen van Girne Dağları die natuurliefhebbers zullen waarderen, net als het Troödosgebergte in het zuiden. De schiereilanden Akamas (zuid) en Karpasia (noord) bieden beide onvervalste natuurlijke schoonheid, waar schildpadden op verlaten stranden komen nestelen.

Reizen tussen Zuid‑ en Noord-Cyprus

Als je aankomt in het zuiden kun je vrijelijk reizen tussen de twee delen en dat geldt zeker voor houders van een EU-paspoort, want het hele eiland is EU-gebied. Anders ligt dat voor reizen met een huurauto. Als je in het zuiden een auto huurt mag je met die auto meestal niet de grens over, tenzij je een ingewikkelde procedure volgt en een extra (dure) verzekering afsluit.

Als buitenlanders aankomen in het noorden van het eiland, beschouwt de regering van de Republiek Cyprus dat als illegaal. Als je vervolgens naar het zuiden reist, kun je een boete krijgen. Als je in het noorden blijft is er geen probleem.

Geschiedenis van Cyprus

Zo’n 10.000 jaar geleden vestigden de eerste mensen zich permanent op Cyprus. Zij waren afkomstig uit de Levant (kustgebieden aan de oostkant van de Middellandse Zee). Zo’n 4000 jaar geleden kwamen er ook kolonisten vanuit Anatolië (het huidige Turkije). Op Cyprus werd veel koper gevonden en het eiland werd een belangrijke schakel in de handel tussen Kreta, Griekenland, Anatolië, de Levant, Sardinië en Egypte.

Ruim duizend jaar voor onze jaartelling waren er twee golven van Grieken die op het eiland nederzettingen vestigden. Cyprus speelt een belangrijke rol in de Griekse mythologie; het is onder meer de geboorteplaats van Aphrodite, de godin van de liefde, en haar minnaar Adonis. Hoewel het eiland onder het gezag kwam van achtereenvolgens Assyriërs, Egyptenaren en Perzen, bleven de Cypriotische koningen zelfstandig en konden ze vrij handel voeren. Na de verovering door Alexander de Grote in 33 v.Chr. werd de Griekse invloed op Cyprus groter.

De Grieken werden in 58 v.Chr. opgevolgd door de Romeinen. In de daaropvolgende eeuwen werden grote delen van het bos op Cyprus gekapt, omdat er houtskool nodig was voor de metaalnijverheid op het eiland. Na het uiteenvallen van het Romeinse Rijk werd Cyprus onderdeel van het christelijke Byzantijnse Rijk, dat zijn hoofdstad in Constantinopel (nu: Istanbul) had. In 649 bezette de Arabische kalief Mu’awija een deel van Cyprus. Gedurende een aantal eeuwen werd het bestuur gedeeld met de Byzantijnen. Over en weer probeerden de moslims en de christenen de alleenheerschappij over het eiland te krijgen. Daarbij werden havensteden verwoest en vluchtte de bevolking naar het binnenland. Zodoende kon Nicosia uitgroeien tot de grootste stad.

Door verschillende rooftochten van buitenlanders was Cyprus sterk verarmd. In 1191 werd het eiland veroverd door Richard Leeuwenhart, koning van Engeland en kruisvaarder. Cyprus werd een koninkrijk en bleef dat tot 1489, toen Venetië het eiland koloniseerde. Nog geen eeuw later, in 1570, vielen de Ottomanen (Turken) binnen, maar ze hadden grote moeite om de Venetiërs te verdrijven uit hun vesting Famagusta aan de oostkust. De Ottomanen bleven ruim drie eeuwen en gedurende die periode vestigden veel Turken zich op het eiland.

Bij de herverdeling van grondgebieden na de Russisch-Turkse oorlog kreeg Groot-Brittannië in 1878 het bestuur over Cyprus. Het eiland was een perfecte basis voor de Britse marine om het Suezkanaal te beschermen, oftewel de route naar kolonie India. In 1925 werd Cyprus een Britse kroonkolonie.

Na de Tweede Wereldoorlog streefden de Grieken op Cyprus naar aansluiting bij Griekenland. Dat leidde tot grote spanningen met de Turkse bevolking en over en weer werden kerken en moskeeën in brand gestoken. In 1960 werd Cyprus onafhankelijk. In de grondwet werd de machtsdeling tussen de Grieks-Cypriotische meerderheid en de Turks-Cypriotische minderheid vastgelegd. Daarmee was de onrust niet over. Na de dood van een Turks-Cypriotische vrouw bij een verkeerscontrole escaleerde de situatie eind 1963. De Britten grepen in en stelden de Groene Lijn in, die tot op de dag van vandaag het eiland in tweeën deelt. Die 180 kilometer lange lijn loopt dwars over het eiland en door de hoofdstad Nicosia.

In de jaren zeventig werd Griekenland geregeerd door militairen, het zogeheten Kolonelsregime. In de nadagen van dat regime probeerden kolonels in 1974 de macht over te nemen op Cyprus. Daarop bezette Turkije het noordelijke deel en riep later de Turkse Republiek Noord-Cyprus (TRNC) uit. De TRNC wordt door geen enkel land erkend, behalve Turkije.

In 2004 werd Cyprus toegelaten tot de Europese Unie. Hoewel het een verdeeld land is, is het hele eiland EU-grondgebied. Toch is de Europese wetgeving in het Turkse deel niet geldig of, zoals de EU het zelf noemt, “opgeschort”.

Samenleving en Cultuur

De bevolking van het eiland bestaat voornamelijk uit Grieks-Cyprioten (bijna driekwart) en Turks-Cyprioten (een vijfde), maar zoals je onder “Geschiedenis” kunt lezen is Cyprus door de eeuwen heen door diverse volken bewoond en door diverse mogendheden bezet. Al die verschillende culturen hebben hun sporen nagelaten.

Overal op Cyprus zijn overblijfselen te vinden van de tienduizend jaar oude culturele erfenis, onder meer de neolithische nederzetting Choirokoita. Van de meer ‘recente’ culturen (de oude Grieken en de Romeinen) is ook veel bewaard gebleven: Griekse tempels en Romeinse amfitheaters. Middeleeuwse kerken met fraaie fresco’s stammen uit de Byzantijnse tijd.

De bevolking van het Grieks sprekende deel hangt het Grieks-orthodoxe geloof aan, alhoewel een minderheid wekelijks naar de kerk gaat. Wel worden christelijke feestdagen uitbundig gevierd. Vooral rond het orthodoxe Pasen zijn er veel festiviteiten en wordt er in de dorpen aan lange tafels gezamenlijk gegeten en gedronken. Dat gebeurt ook in het Turkse deel van Cyprus, maar daar tijdens de oogstfeesten in het najaar.

Een traditionele Cypriotische dans is de tatsia, waarbij de danser een ronde zeef vasthoudt en worden er een of meerdere glazen wijn in de rand gezet. Tijdens het dansen mag er geen wijn morsen.

Cyprus heeft twee officiële talen, Grieks en Turks. De hoofdstad van het land staat internationaal bekend als Nicosia, maar is in 1995 herdoopt in Lefkósia dat beter aansluit bij de Griekse uitspraak (de Turken noemen de stad Lefkosja). Hoewel het geen officiële status heeft, wordt Engels (in het zuidelijke deel) veel gesproken en komt het ook voor op verkeersborden en in advertenties.

Staatsinrichting en Bestuur

Cyprus is sinds 1974 verdeeld in een noordelijk en een zuidelijk deel, maar internationaal wordt alleen de Republiek Cyprus voor het hele eiland erkend. De president van die republiek wordt rechtstreeks door het volk gekozen en is zowel staatshoofd als regeringsleider. Volgens de grondwet is 30% van de zetels in het parlement gereserveerd voor Turks-Cyprioten. Alleen zijn die al sinds 1964 niet meer bezet. Ook na de uitbreiding van het parlement (van 50 naar 80 zetels) bleven 24 plaatsen leeg.

Cyprus is verdeeld in zes districten: Nicosia wordt doorsneden door de Groene Lijn, die het noorden van het zuiden scheidt, de districten Paphios en Limassol liggen helemaal in het zuiden, Larnaca grotendeels. Famagusta ligt voor het grootste deel in het noorden en Kyrenia helemaal. Verder zijn er Britse militaire bases aan de zuidkust, die onder het Verenigd Koninkrijk vallen.

Economie

Het eiland is niet alleen politiek verdeeld, ook economisch is er een duidelijk onderscheid. De Turkse Republiek Noord-Cyprus wordt door geen enkel land erkend, behalve Turkije. Na de invasie in 1974 werd een handelsembargo ingesteld en hoewel dat inmiddels enigszins is versoepeld, drijft het noordelijke deel vooral handel met Turkije en landen in het Midden-Oosten. De ooit bloeiende haven van Famagusta is vrijwel stil komen te liggen, behalve voor vervoer van onder meer agrarische producten naar Turkije. Het noordelijke deel van Cyprus leunt zwaar op Turkse financiële steun.

Het toerisme is zowel in het noorden als het zuiden een belangrijke bron van inkomsten. Behalve stranden heeft het noorden een groot aantal casino’s die op het vasteland van Turkije verboden zijn. Financiële dienstverlening en scheepvaart (onder meer registratie onder Cypriotische vlag) vormen andere belangrijke sectoren van de economie in het zuiden. Vanwege de lage belastingtarieven zijn er veel offshore-bedrijven actief op Cyprus. Er is enige mijnbouw op het eiland: van oudsher wordt er koper gewonnen, maar tegenwoordig ook ijzererts, marmer en gips. Onder de zeebodem bij Cyprus zijn gasvelden ontdekt, maar Turkije claimt het recht op boringen in een deel van het gebied.

Cyprus produceert relatief veel wijn en die druivencultuur bestaat al meer dan vijfduizend jaar. De meeste druiven van betere kwaliteit worden verbouwd in het Troödosgebergte. Dit zijn enkele van de hoogstgelegen wijngaarden in de EU. Door de lagere temperaturen en volop zonlicht zijn de druiven van hoge kwaliteit. Voor het proeven van Cypriotische wijn moet je op het eiland zijn, want er wordt maar weinig geëxporteerd.

De belangrijkste havens (in het zuiden) zijn Limassol en Larnaca. Naast vrachtschepen en veerboten meren er ook veel cruiseschepen aan.

Geografie en Klimaat

Geografisch gezien hoort Cyprus bij Azië, maar cultureel wordt het meestal tot Europa gerekend. Het eiland ligt in het oostelijke deel van de Middellandse Zee, 70 kilometer ten zuiden van de Turkse kust en ruim 100 kilometer ten westen van Syrië.

In het noorden van het eiland ligt het Kyreniagebergte met toppen tot zo’n duizend meter hoog. De bergen bestaan voornamelijk uit kalksteen en kenmerken zich door hun grillige randen. Het Troödosgebergte in het zuidwesten bestrijkt een veel grotere oppervlakte en is ook veel hoger. Daar vind je de hoogste top van Cyprus, de berg Olympos (1953m). Tussen de twee berggebieden ligt de Mesaoria-vlakte. Dwars erdoorheen stroomt het riviertje Pedieos (Turks: Kanlı Dere), tenminste als het niet droog staat. De hoofdstad Nicosia ligt langs dat riviertje.

Op een kaart van Cyprus valt het langgerekte schiereiland in het noordoosten op. Dit gebied heet Karpass en de stranden daar zijn belangrijk voor zeeschildpadden die er hun eieren leggen.

Cyprus heeft een mediterraan klimaat met hete, droge zomers van half mei tot half september. De winters zijn mild, maar regenachtig, hoewel de hoeveelheid neerslag wel minder wordt en Cyprus steeds meer zeewater ontzout om het geschikt te maken voor drinkwater en irrigatie. In het Troödosgebergte valt er boven de duizend meter altijd wat sneeuw. Het is zelfs mogelijk om er te wintersporten!

Verkeer en Infrastructuur Cyprus

Cyprus heeft een uitstekend onderhouden wegennetwerk. In het zuiden lopen enkele snelwegen, onder meer tussen de hoofdstad en grote plaatsen als Larnaca en Limassol en de badplaats Ayia Napa. Vanaf Ayia Napa kun je met een huurauto via snelwegen langs de zuidkust helemaal tot aan Paphos rijden. Maar als je een auto hebt gehuurd op Cyprus wil je natuurlijk vooral het binnenland ontdekken. Dan kom je al snel op secundaire wegen die een 3-cijferig E-nummer hebben. Deze wegen leiden door dunbevolkte en bergachtige gebieden en zijn dus erg bochtig. De hoogste weg in deze categorie is de E910 over de berg Olympus op zo’n 1800 meter hoogte. Maar je kunt met je gehuurde auto ook helemaal naar de top rijden, via de F935, die tot aan de parkeerplaats geasfalteerd is.

Aan de Britten is te danken dat Cyprus aan de linkerkant van de weg rijdt. Als je thuis aan de rechterkant rijdt is het even oefenen, maar je zal zien dat het gauw genoeg went om aan de ‘verkeerde’ kant te rijden met je huurauto. Als je een handgeschakelde auto gewend bent, zul je in het begin de verkeerde hand willen gebruiken om te schakelen. Met een automaat heb je dat probleem al ondervangen.

Vliegvelden

Alleen het zuiden van Cyprus heeft bruikbare internationale vliegvelden. Ten eerste de luchthaven van Larnaca. Dit is het belangrijkste vliegveld van het eiland en wordt daarom ook wel Cyprus Airport genoemd. Paphos Airport, in het zuidwesten, is de toegangspoort voor badplaatsen als Coral Bay, Limassol en Paphos zelf.

Het vliegveld van Noord-Cyprus, Ercan Airport, heeft in 2023 een nieuwe terminal in gebruik genomen en de landingsbaan verlengd. Toch zijn er nog steeds uitsluitend vluchten van en naar het Turkse vasteland, er zijn geen andere rechtstreekse internationale bestemmingen. Vluchten uit andere landen moeten eerst een tussenstop maken op een Turkse luchthaven, voordat ze verder kunnen naar Ercan.

Openbaar Vervoer

Er rijden geen treinen op Cyprus, dus wat openbaar vervoer betreft ben je aangewezen op de bus. Op het zuidelijke deel verbinden InterCity-bussen alleen de belangrijkste steden en toeristencentra. Bussen rijden vrij regelmatig van maandag tot en met zaterdag, maar de dienstregeling op zon‑ en feestdagen is beperkt. Veel busdiensten stoppen om zes uur ‘s avonds.

In het noorden zijn er diverse busbedrijven die diensten onderhouden tussen de belangrijkste steden en dorpen. Ook hier rijden de meeste bussen niet ‘s avonds.

Er zijn geen directe buslijnen tussen het noorden en zuiden. Om van de ene naar de andere kant te komen met het openbaar vervoer moet je in de hoofdstad uitstappen, te voet de Groene Lijn oversteken en aan de andere kant een andere bus nemen.

De gemakkelijkste manier om Cyprus te verkennen is met eigen vervoer, oftewel door een auto te huren. Dat kun je het beste van tevoren online doen om er zeker van te zijn dat er een huurauto naar jouw smaak klaar staat als je aankomt op Cyprus. Vooral in de zomer is de vraag naar huurauto’s op Cyprus groot.

Eten en Drinken

De Cypriotische keuken is in de eerste plaats mediterraan met Griekse, Turkse en Libanese invloeden. De kleine hapjes bij een drankje (mezze) hebben de Cyprioten overgenomen van de Perzen, net als trouwens veel andere landen rond het oosten van de Middellandse Zee. De benaming gaat terug op het oud-Perzische woord maze, dat smaakje of snack betekent.

Halloumi is een kaas van schapen‑ of geitenmelk die al eeuwen op Cyprus wordt gemaakt. De plakken worden vaak gegrild geserveerd, gekruid met koriander en peter­selie, en ook verwerkt in salades. Een andere kaas is anari die vaak met honing gegeten wordt bij het ontbijt, maar ook gebruikt wordt als vulling van pasteitjes (bourekia).

Zoals bekend hebben de Griekse en Turkse keuken veel gemeen en Cyprus is daarop geen uitzondering. Populaire gerechten aan beide kanten van de scheidslijn zijn onder meer gemarineerd vlees met groenten aan het spit (Grieks: souvlaki, Turks: shish kebab), geroosterde stukjes vlees in een pitabroodje (gyros, döner kebab) en gebraden gehaktballetjes (keftes, köfte). En wat dacht je van de Griekse dan wel Turkse yoghurt? Gevulde wijnbladeren hebben wel een eigen naam op Cyprus: koupepia. Alhoewel de zee rond het eiland niet rijk is aan vis, zijn er wel grote viskwekerijen. Vooral inktvis (kalamari) en zeebaars staan op het menu.

Ook wat dranken betreft zijn er veel overeenkomsten. Het Griekse ouzo is populair in het zuiden, in het noorden heet deze anijsdrank raki. Filfar is een sinaasappellikeur en brandy sawa is een erfenis van de Britten: lokale brandewijn met limoensap. Het Turkse ayran is een frisse yoghurtdrank.

Je zult op Cyprus geen moeite hebben om een gezellig restaurant (taverna) te vinden. Vaak zijn ze geopend tot in de vroege uurtjes. Het is gebruikelijk om een fooi te geven van ongeveer tien procent.

Roadtrips met een huurauto in Cyprus

Cyprus is een perfecte vakantiebestemming voor een rondreis met een huurauto. Op die manier ontdek je de verschillende, boeiende aspecten van het eiland. Bezoek het oude centrum van Larnaca en Limassol, ervaar het contrast tussen het Griekse en Turkse deel van Nicosia, rijd met je huurauto over smalle, kronkelende weggetjes door het Troödosgebergte en naar de top van de Olympos, bewonder de oude Byzantijnse kerken, kloosters en fresco’s, geniet van traditionele maaltijden in authentieke dorpjes en beleef de ruige natuur in het westen van Cyprus. Daarnaast zijn er interessante archeologische vindplaatsen, middeleeuwse kastelen en ruïnes en locaties waar de Griekse mythologie levend wordt gehouden. Ook loop je grote kans bijzondere festiviteiten mee te maken, want elke stad en elk dorp organiseert er jaarlijks meerdere. Oh, wat we nog vergeten waren te vermelden: Cyprus heeft ook prachtige stranden en als je een auto huurt kun je er verschillende bezoeken.

Accommodatie

Aan accommodatie geen gebrek op Cyprus: van luxe hotels en resorts (vooral aan de kust) tot middenklasse hotels. Budgethotels vind je eigenlijk alleen in de grotere steden. Houd er rekening mee dat accommodatie op (het zuidelijk deel van) Cyprus over het algemeen duurder is dan in Griekenland of Turkije.

De Cypriotische overheid wil het toerisme graag meer spreiden en stimuleert daarom accommodatie buiten de grote steden en toeristencentra. In veel dorpjes zijn traditionele huizen te huur, die fraai gerestaureerd zijn. En als je een auto hebt gehuurd, is het geen enkel probleem op een plek te zitten waar het openbaar vervoer niet of nauwelijks rijdt. Sterker, alleen dan ontdek je het echte Cyprus!

Tijdzone

Op tenminste één vlak is Cyprus niet verdeeld. Het hele eiland heeft de Oost-Europese Tijd die twee uur voorloopt op de internationale standaardtijd (UTC+2). In de zomer wordt de klok een uur vooruitgezet.

Externe Bronnen

Voor meer informatie over Cyprus raden wij je, naast zoeken met Google, de volgende bronnen aan:

• Wikipedia, Cyprus
• Toeristische informatie Cyprus (meertalig – dit is de officiële website voor ‘heel’ Cyprus, maar heeft alleen info over het zuidelijke deel)
• Visit NCY (Engels, Turks – een website voor het noordelijke deel)